Ek Fiil Nedir, Cümleye Ne Anlam Katar?

Bilindiği üzere fiiller;  iş, durum ve oluş bildiren, tek başına anlamı olan, çeşitli şahıs ve kiplerle çekimlenen sözcüklerdir.  Peki, fiiller kategorisinde incelenen ek fiil ne anlama gelmektedir? Ek fiilin görevleri nedir? Aşağıda tüm soruların cevabını tek tek ele alacağız. Ek fiil konusunu her yönü ile anlamanız açısından detaylı bir şekilde açıklayacağız.

Ek fiil, tek başına anlamı olmayan ancak eklendiği sözcüğe çeşitli anlamlar yükler ve bazı görevleri bulunan “imek” fiilidir. Fiilin kökü “i” olup, yanına gelen “mek” eki, “i”nin fiil olduğunu gösterebilmek için kullanılan mastar ekidir. Ek fiili henüz yeni öğrenenler “Bu nasıl fiil? Sorularını duyar gibiyiz. Evet, “i-(mek)” bir fiildir; ancak sözcük olma özelliğini yitirerek daha çok ek olarak kullanıldığından ve tek başına anlamı olmadığından diğer fiillerden ayrılır bu nedenle “ek fiil” adını almaktadır.

Ek fiil;  fiiller gibi çekimlenebilir, yani şahıs ve kip ekleri alabilir; fakat fiillerin alabildiği tüm dilek ve haber kiplerini alamaz. Peki hangi kiplerle ek fiil çekimi yapılabilmektedir? Ek fiilin sadece 4 kip ile çekimi bulunmaktadır. Bunlar:

Ek fiil           Kip

i              +         di   =   idi     →   Görülen (di’li) geçmiş zaman kipi

i              +      miş  =  imiş →   Öğrenilen (miş’li) geçmiş zaman kipi

i              +        se   =   ise    →  İsten kipi

(i)           +       dir  =   dir     →  Geniş zaman

Yukarıda bulunan cümlelerde görüldüğü üzere ek fiilin “idi, ise, imiş” şekilleri kendinden önceki sözcükten ayrı yazılabileceği gibi sözcükle bitişik de yazılabilmektedir. Bitişik yazıldığı zaman “i” ek fiilinin düştüğünü ve sadece kip ekinin sözcükle bitişik yazıldığını görebilirsiniz.

Ek Fiilin Görevleri

Ek fiilin iki görevi vardır:

1-İsim ve isim soylu sözcüklere gelerek onları cümlede yüklem yapmaktadır.

2-Basit zamanlı fiillere gelerek onları birleşik zamanlı fiil yapmaktadır.