Kamu Tüzel Kişiliği Nedir?

Anayasaya göre hukuki varlıklar dört ana başlıkta toplanmaktadır. Bunlar sırası ile gerçek kişi, devlet tüzel kişiliği, kamu tüzel kişiliği ve özel hukuk kişiliğidir. Kamu tüzel kişiliğinin en önemli özelliği devlet tarafından, halkın yararına kurulmuş olmasıdır. Bu yönü ile diğer kurumlardan ve şirketlerden ayrılmaktadır. Kamu tüzel kişiliği nedir ve özellikleri nelerdir? bu yazıda kurumlarla birlikte detaylı bir şekilde inceledik.

Tüzel kişilikler bir tesis veya şirket olsalar da kanun karşısında tek bir kişi sayılmaktadır. Kamu tüzel kişiliklerse bizzat devlet tarafından kurulmaktadır.

Kamu Tüzel Kişiliği Nedir?

Hukukta borç ve hak ehliyetine sahip varlığa kişi denir. Kişi hukuki sonuçlar doğuran irade açıklamasında bulunabilmektedir, kararlar alabilir, tercihler yapabilir. Tüzel kişiler de borç ve hak ehliyetine sahiptirler. Tüzel kişiliğin sağladığı avantajlar, belediye idaresi tarafından ele alacak olursak, belediyenin satın aldığı taşınmazın veya belediye borçlarının belediye yöneticilerine değil, belediye tüzel kişisine ait olmasıdır. Tüzel kişiler ya kamu yararı amacıyla ya da özel yarar amacı ile kurulur. Kamu yararı amacı ile kurulan tüzel kişiler kamu hukukuna tabidir ve kamu tüzel kişileri olarak adlandırılmaktadır. Özel hukuk tüzel kişileri ise, kurucuların serbest iradesi ile kurulmaktadır, oysa kamu tüzel kişileri bir kamu hukuku işlemi ile (kanun veya kanuna dayalı idari işlemler) kurulmaktadır. Kamu tüzel kişiler kamu yararı amacı ile hareket ettiği için üstün yetkiler ile donatılmıştır oysa özel hukuk tüzel kişileri arasında eşitlik bulunmaktadır.

Kamu Tüzel Kişiliğinin Özellikleri Nelerdir?

Kamu tüzel kişiliğinin en önemli özelliklerinden bir diğeri ise ekonomik çıkarlar doğrultusunda değil kamu yararlarına kurulmuş olmasıdır. Örneğin belediyeler ve muhtarlık birer kamu tüzel kişiliğidir. Bu kurumların amacı diğer tesisler veya şirketler gibi kar elde edilmesi değil, kamunun menfaatini gözetmesidir.   Bunun dışında devlet üniversiteleri ve Radyo Televizyon Üst Kurulu (RTÜK) de kamu tüzel kişiliğine örnek gösterilmektedir.